Katong Nagbinahinay ta sa Saging sa Lanao

gibaligya ang among saging
sa Tokyo ug gitagaan
og daghang bulig ang Manila
gipanitan, gihiwa-hiwa
gibahin-bahin nila

bisan sa panit
wa mi naangkon
apan tua mi nabilin
sa aping sa kutsilyo
isip usa ka lagom
nga salin

katong gipuy-an
ninyo ang among yuta
ug gikambyuan ang among mga
sugilanon tua mi nabilin,
nagkapyot sa aping sa lagaraw

Ispaghiti

Lamian tang duha
sa ispaghiti kung;

sakto ang pagkalata sa pasta,
tam-is aslom ang ketchap,
tama ang gidaghanon sa hatdug,
cheese, ug giniling nga baka
ug labaw sa tanan ga-asu-asong
ihukad sa atoa,

gani mingsaad ta makausa nga
ikaw ang pasta ug ako ang sarsa.


Mahungit ra unta bisan
aslom-aslom ang ketchap
o gahi-gahi ang pasta,
apan karong nahisama sa simod
sa iring ang ispaghiting
naa sa lamisa ug paminaw
nako gapamundak ang weyter
kay tingali wa malipay
magsud-ong sa atoa, unsa may
angay'ng buhaton kung naa
na ang tanang sagol ug sakto
ang tanang timpla gawas nga kita
hilom-hinayng gatuyok-tuyok
ra sa tinidor samtang
gakibkib sa american bread,
usahay mangutana ko og kumusta na ka
unya mutubag sab kag maayo man.

Tingali nangutana ang pan sa tinidor
kung nganong gatuyok-tuyok pa siya
sa usa ka bugnaw nga ispaghiti
ug tingali nakurat ang tinidor ug
muingon gikaon na diay ko sa kahilom,
Ug atong tungura mitundog kog
miingon pasayloa ko
di nako kaagwanta aning kabugnaw.


June 20, 2007.

Room # 3

May mga gabing parang lumilipad
ang mga punyal sa kabilang kwarto,
nagsisitakbuhan ang kanilang mga puso
at lumalangoy ang kanilang mga mata.
May mga gabing naglalaro ang demonyo,
buang at kamatayan sa kanilang bibig,
parang nagkikimkim ng apoy
ang kanilang mga dila.
Ngunit may mga gabi ring
tinatawag nila ang langit habang
namumuta sila ng pag-ibig

samantalang ako ay dumidikit
sa dingding at nakikiamot
sa yamang meron sila.


-January 16, 2007-

Payag

Ginabuslotan sa ulan
ang atop nga
hinimo sa sulirap.

Hinay-hinay’ng

ginapahumok sa mga
kadlawon ug kagabhion
ang mga bungbong nga
nagkaanam na og kadugta
sa tumang katugnaw.

Ug samtang ginakitkit
sa mga anay ang
nahibiling bagakay
sa salog, hinay-hinay’ng
ginaputos sa mga lawa-lawa
ang mga siradong bintana.

Ang kaniadtong
lig-on ug masadya
nga payag hinay-hinay
nang nangagum-og ang
mga tukod niini.

Ing-ana kining akong dughan
sukad imo kong giluiban.


Ahh, patya na lang ko!

- March 2002-

- Nagsakmit ug unang ganti sa 3rd Panagsugat Writers Workshop sa Tacloban atong 2005. -

Ikaw Vanessa, Ibabaw sa mga Hakhak sa Lubi

Ang imong kahumot
makapatindog
sa nagkuko
nakong ugat,
makapabungkag
sa tinapok
nakong laway,
ug magakos
sa imong katam-is
ang tab-ang
nakong baba.

ginasupsop nimo,
ginapaak nimo,

ang baog
nakong dila,
hinay-hinay
paingon
ang kalami
sa liog,
ang kalami
sa dughan,
ang kalami
sa tiyan.

Imbis ra
sa tiyan
apil ang
akong pus-on
imong gidilaan
hangtod
ang akong
panumdoman
imong gipalamian.


Ahh, ikaw

Ikaw Vanessa
mura ka og tuba
sulod sa sugong
nga kinahanglan
gyung katkaton
ibabaw sa mga
hakhak sa lubi
nganong sa kahubog
ka ra nako matilawan?



-December 2001-

EV

Errol’s Vocabulary (EV) EV – They are a list of words I found over torn slippers, empty pockets, scratch papers, dandruff flakes, broken nose and white mice in a box of chocolate, beside a badminton racket while running a malaria control program in Mindanao. They are not just “head-matter” descriptions but a means to survive like denial, bitterness, sour-graping, loving, acceptance, letting-go.

EV1.

Employment – a condition where one trades freedom and human rights for 180 pesos a day, and where a president makes it an accomplishment
to name a number of people who have traded their freedom and human rights. (1-15-07)

Boss - a person who is slaved with figures and matters of consequences and consequently believes that he/she has the authority over the others. They are conceited slaves but lonely individuals (1-15-07)

Thesis- an academic paper that starts with “ to change the world attitude” but mostly ends up with “just to graduate objective” which people appreciates (12-30-2006).



Impact- a favorite word for a thesis title used by desperate graduating students.

Cellphone- an electronic gadget that makes human being poorer, and lonelier. The tendril of the capitalists to make us lame and dependents. (1-16-07)

Expectation- it is when your waiting somebody (like a matter of life, work, love and death) to text or call when suddenly a foreign number appeared and read "grabeh nakakaadik talaga ang sana maulit muli kaya download na ng ringtone,text SNMAULIT and send to 238, my chance ka pang manalo ng 10,000 pesos, 15/download" (1-16-07

Baboy- a sadness that is more than sad enough- diwata(1-17-06)

Election Time – the big cheese with slithering worms around, but who cares with worms cause it’s a cheese after all. Election time is feeding season between mice and cats, umpired by the mass media, and the churches (2-7-2007)

Barbikyuhan sa Dalang San Pedro

Ang kainit sa kayo,


anam anam
midapat
sa tiil,
tinai,
unod,
pako,
batikulon,
ulo.


Samtang ang
kainit
midapat,
hinay hinay
nagtulo,
ang mantika sa
tiil, tinai,
unod, pako,
batikulon, ulo.


Samtang ang
mantika
nagtulo,
nanintal
ang kahumot
sa aso
sa mga
gipanggutom
nga tawo.


Samtang ang
kahumot
nanintal,
laming mikitkit
sa unod ang
mga mikaon
na sa sulod
samtang
nagasyagit



ang nakameyk-ap
nga tindera
“lami nga unod brad, pili lang!”

Samtang
murag meyk-ap
nga iyang gipahiran
sa tuyo ug lamas
ang tiil, tinai, unod,
pako, batikulon, ulo.

Nakapangutana ko,
unsa kahay bation
sa usa ka manok
kung ginabarbekyu
ang iyahang
isig ka manok?


-July 2005 -

TIGBAKAY

Iyahay sila ug porma.

Kusgan ang barog,
sinaw ang pamanit
himsog ug nindot mubirig.

Mikahig sa yuta
unya mingbukad ang
ilang mga tagsa-tagsa
ka liog.

Nagtinutokay,
Nagsinukdanay,
sa ilang mga
katakos.
andam mudasdas
andam mudasmag
unya dayon…

Milupad ang usa,
gibirahan ang kaatbang
labok diri,
labok didto,
mihupo ang isa,
tusik diri,
tusik didto,
nilabkanay sa taas,
binirahay sa ubos
dinaganay….. gukdanay….
hinapakay
sa dughan
sa buko-uko
sa atubangan

Bisan
nagka-
piang
karam-
bola

Hala,
ig-anay
sa ilang
mga tari.
pinaakay,
dinug-anay
Bisan pag
patyanay.

Samtang ang mga
Nanan-aw nagsininggit
“kana birahi”
“sige sa teksas!”
“banati bulit!”
dapiganay,
pustaanay,
initay,
hangtod ang mga
nanan-aw na
ang nagsinumbagay
sila ang nabinukbokay


-September 2004-

Aninipot sa akong baba

(alang kang Mamai)

Nagdagan-dagan ang langit ilalom
sa balod paingon sa daplin sa baybay,
ug samtang nagsandig tang duha
sa punuan sa talisay nag-ihap tag
mga bituon nga duol sa bulan.

Sa sige natong pag-uban-uban
nalumsan ang akong dughan
sa imong mga pahiyom ug katahom,
kabalo ba kang
tam-is pa ni sa asukar,
ug lami pa ni sa kondensada,
kabalo ba kang
gusto kong mugunit
sa imong kamot,
muagbay,
mugakos,
muhalok, apan
ako rang gitulon ang akong laway
ug gibalakan ang mga aninipot
nga nag-um-om sa akong baba
dili sila muhawa.

Hapit na maghikog ang mga bituon
sa paghuwat sa akong isulti kanimo,
ug gihawoy naminaw ang dahon
sa talisay sa takla sa imong dila
kalit kang miingon bayot ka?
Ug nanglupad ang mga aninipot
sa akong baba.

- March 2004-

The road to development

Ang agian padulong Tagum



Human gipakyaw ni Chu
ang among abot, gilukdo nako
sa terminal ang mga sako sa mais
aron mapalit sa Tagum og laming
sud-an; bulad, odong, pansit,
isda (asa ra ka)

Pagpadagan sa morning star nga jip,
mingsabak ang asu sa tambutso
sa mga nawongs pasahiro
ug nag-iyahay mig panggunit
kauban sa mga dahon sa taplod

Mibaktas ang morning star
sa pagsubida sa pulang yuta,
mikamas ni sa pagtungas samtang
nanindog ming naa sa taplod
aron masiplatan ang mga bisitang
mangutngot sa yuta sa Mandaya
pagbahada, gipanggukod mi
sa mga yawyaw ni manang sa drayber,
samtang nakiglumba ang dyip sa
mga skaylaber nangligid
ang mga kahoy gikan sa bukid,


Nabantayan nakong duol na ang Tagum
kay patag na ang giaagian,
naa nay dakong tindahan,
lapad na ang humayan
ang mga barangay puro na sagingan,


Nangutana kausa akong anak
kung unsay nawong sa syudad
ug kung nindot ba mupuyo didto,
isuroy unya taka puhon kaluoy sa ginoo,
nagkatawa rakong mitubag
kay matud pa sa madgard
“In God we trust.”


-March 2006-
-

Ordir Nambir Eyt

Gadangaw ko ug dupa sa
pagpanukad aron muhalok
sa imo dihang atong nasiplatan
ang usa ka kan-anan;
Su-Tu-Kil inubanan sa
ordir nambir eyt
o nagtikangkang nga baki.

Aron madakpan ang baki
matud ni tatay,
panulo sa basakan inig
humag bundak sa ulan,
hinay-hinayng iitsa ang paon.
ug kung mukubit isulod
dayon sa baskit,
hagki, alam-alami, ayaw buy-i.

Mawa ang kaslayd sa panit
sa pagbudbod og daghang abo,
ug tanggala sama nga
gapanit kag takway,
limpyuhi ang sulod unya
humoli sa ahos, lemonsito, sili
unya ipahapla sa nag-init
nga mantika.

Samtang gahuna-huna ko
sa sitsarong panit sa baki,
miingon ka maypa ang baki lami.



-May 2006-

At a Balut Stand, 10:30 pm

while eating a 16-day old balut, and listening to habal-habal drivers

debate over philippine politics a realization bumps me"

"the more you seek self-happiness the lonelier you get. until you tear apart

of yourself and give it to others you begin to realize the state of being complete.."

there is hope in development work, there is hope in Mindanao, only if we breed

young people as catalyst of a better, better paradigm.